چگونه بفهمیم چه میخوریم؟
اطلاعاتی درباره جدول تغذیه روی بستهبندیها
سمانه رضایی، کارشناس تغذیه و رژیمدرمانی در دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی با بیان اینکه یکی از ابزارهای مهم برای انتخاب آگاهانه مواد غذایی، جدول حقایق تغذیهای (Nutrition Facts) است که تقریباً روی تمام محصولات بستهبندیشده درج میشود. گفت: اما بسیاری از مردم نمیدانند چگونه آن را درست بخوانند و از اطلاعات آن برای بهبود سلامت تغذیهای خود استفاده کنند.
.jpg)
وی در گفت و گو با وبدا؛ با اشاره به اندازه سهم مصرف (Serving Size) گفت: اولین بخش جدول، اندازه هر سهم مصرفی است. این بخش نشان میدهد که مقادیر نوشتهشده مربوط به چه مقدار از محصول است. مثلاً ۱ لیوان، ۱۰۰ گرم یا یک بسته کوچک.
وی افزود: نکته مهم این است که اگر بیش از مقدار ذکرشده مصرف کنید، باید تمام مقادیر (انرژی، چربی، قند و غیره) را به همان نسبت افزایش دهید.
وی عنوان کرد: عدد بعدی، میزان انرژی (کالری) دریافتی از هر سهم مصرفی است. بهطور میانگین نیاز انرژی روزانه بر اساس برچسبهای تغذیهای 2 هزار کیلوکالری در نظر گرفته میشود، اما این مقدار بسته به سن، جنس، وضعیت سلامت و فعالیت بدنی متفاوت است.
وی با اشاره به ستون چربیها (Total Fat) در این جدول، اضافه کرد: این قسمت شامل کل چربی، چربی اشباع، و گاهی چربی ترانس است، چربیهای اشباع و ترانس باید تا حد ممکن محدود شوند و مصرف چربیهای ترانس صنعتی باید به صفر برسد چون خطر بیماریهای قلبی را افزایش میدهند. چربیهای سالم مانند روغن زیتون یا مغزها بهترند اما باید در حد تعادل مصرف شوند.
سمانه رضایی با بیان اینکه در این جدول ستونی به سدیم (نمک) اختصاص دارد، خاطرنشان کرد: مقدار توصیهشده برای دریافت سدیم کمتر از ۲٬۳۰۰ میلیگرم (حدود یک قاشق چایخوری نمک) در روز است. سدیم زیاد با افزایش فشار خون و بیماریهای قلبی مرتبط است. اگر روی بسته نوشته شده که در هر سهم ۵۰۰ میلیگرم سدیم وجود دارد، یعنی مصرف چند وعده از آن میتواند بهراحتی از حد مجاز عبور کند.
وی با اشاره به قندها و کربوهیدراتها، خاطرنشان کرد: زیر بخش کربوهیدرات معمولاً میزان قند افزوده (Added Sugar) مشخص میشود.قندهای افزوده مانند شکر و شربت ذرت باید تا حد ممکن کاهش یابند، زیرا مصرف زیادشان باعث چاقی، پوسیدگی دندان و دیابت نوع دو میشود. برای سلامت بهتر، قندهای افزوده بهتر است کمتر از ۱۰٪ از کل کالری روزانه باشد و برای مزایای بیشتر، حتی کمتر از ۵٪ توصیه میشود.
وی گفت عدد پروتئین این در این جدول وجود دارد، اعلام کرد: پروتئین برای ساخت عضلات و بافتهای بدن ضروری است. در جدول مقدار آن بر حسب گرم درج میشود. نیاز روزانه پروتئین حدود ۰٫۸ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است. برای بیشتر بزرگسالان ۵۰ تا ۶۰ گرم در روز مناسب است، اما ورزشکاران و نوجوانان ممکن است به ۱٫۲ تا ۱٫۶ گرم به ازای هر کیلوگرم نیاز داشته باشند.
سمانه رضایی به اشاره ویتامینها و مواد معدنی در جدول ارزش غذایی محصولات خوراکی، خاطرنشان کرد: در نسخههای جدید جدول تغذیهای در برخی کشورها، ویتامین D، کلسیم، آهن و پتاسیم به عنوان ریزمغذیهای اصلی درج میشوند زیرا کمبود آنها شایعتر است.
وی ادامه داد: در پایین جدول معمولاً درصدی از نیاز روزانه (%DV) برای ویتامینها و مواد معدنی (مثل آهن، کلسیم، ویتامین D و پتاسیم) نوشته شده است. اگر این عدد ۲۰٪ یا بیشتر باشد، آن ماده غذایی منبع غنی از آن ریزمغذی محسوب میشود.
به گفته این کارشناس تغذیه درصد ارزش روزانه (%DV) نیز از جمله اطلاعات این جدول است، این عدد نشان میدهد هر ماده مغذی چه سهمی از نیاز روزانه بدن شما را تأمین میکند. بهطور کلی: ۵٪ یا کمتر: مقدار کم، ۲۰٪ یا بیشتر: مقدار زیاد.
وی افزود: برای مثال اگر روی بسته نوشته شده «کلسیم ۲۰٪»، یعنی با مصرف یک سهم از آن محصول، ۲۰ درصد از نیاز روزانه شما به کلسیم تأمین میشود.
رضایی یادآوری کرد: به جای توجه صرف به تبلیغات روی بستهها، همیشه جدول تغذیهای را با دقت بخوانید. انتخاب محصولاتی با قند و چربی کمتر و فیبر و ویتامین بیشتر، میتواند به حفظ سلامت، کنترل وزن و پیشگیری از بیماریهای مزمن کمک کند. تغذیه آگاهانه یعنی شناخت ترکیبات مواد غذایی و انتخاب هوشمندانه برای سلامت امروز و آینده.
نظر دهید